Karen Carpenter
2013-10 Jarenlang heb ik ze verguist, want oubollig, mierzoet, muziek die mijn ouders leuk vinden: Carpenters. Die veel te vrolijke liedjes: Jambalaya, Please Mr. Postman en Top of the world. Je tanden breken spontaan af van zoveel edelkitsch.
En toch heb ik nu een zwak voor dit duo en dan met name voor Karen. In 1989 is er een film van het leven van Karen Carpenter uitgebracht; ik denk dat deze begin jaren negentig op tv is uitgezonden. Deze film, en met name Karen, heeft destijds veel indruk op mij gemaakt. Want naast het succesverhaal voor de buitenwereld had de roem ook een hele donkere kant.
De buitenkant: broer Richard en zus Karen vormen, na een aantal projecten in de marge, in 1969 de Carpenters (dus zonder The). Richard is van kinds af aan een begadigd pianist. De drie en een half jaar jongere zus Karen is veel minder met muziek bezig. Pas nadat ze een drumstel heeft gekregen wordt haar interesse gewekt. Na een aarzelende start is hun tweede plaat een schot in de roos. Vele hits in de eerste helft van de jaren zeventig volgen; in Amerika waren ze echt top of the bill maar ook in de rest van de wereld doen ze het prima. Carpenters waren de best verkopende muziek-act van hun tijd. Ze verkochten 60 miljoen platen, scoorden 4 grammy awards en hadden een eigen tv- show. En altijd met een lach, altijd bereid om handtekeningen uit te delen, de fans te woord te staan. Een echte Amerikaanse successtory zeg maar.
De andere kant van de medaille: Richard is bijzonder ambitieus en houdt er een moordend werktempo op na. Vergelijk het met The Beatles in hun eerste populaire jaren. Richard wordt door zijn moeder de hemel in geprezen. Bedoeling was altijd om van hem een grote ster te maken. Karen paste eerst helemaal niet in dit plaatje. Toen bleek dat ze toch wel een erg mooie stem had mocht ze met Richard meedoen. Karen kreeg vaak de nodige kritiek van haar moeder te voorduren (o.a. dat ze zo gezet leek op tv). Ze trok de fanmail vaak persoonlijk aan en het zeer zware tour- en opnameschema trok een zware wissel op haar. De druk op Karen werd te groot en ze verloor zichzelf. Dit resulteerde in depressies en anorexia nervosa. Hier heeft ze jaren mee geworsteld. Er zijn foto's waar je ziet hoe schrijnend mager ze was. Na een onorthodoxe herstelprogramma (waar ze in 1 week 5 kilo aankwam) overleed ze op 4 februari 1983 aan een hartaanval.
Met deze wetenschap ben ik anders naar de muziek van de Carpenters gaan luisteren. Ze worden vaak als de voorlopers van Abba gezien en daar ben ik het wel mee eens. De nummers zitten ingenieus in elkaar en naast de vrolijke nummers zijn er ook de melodieuze songs: This Masquerade, Hurting each other, Rainy days and mondays. En ook de single waar het in 1969 allemaal mee begon: Ticket to ride, inderdaad een cover van The Beatles. Met name de laatste regels zijn tekenend: Think I'm gonna be sad ....
Vorige week was er een mooi eerbetoon aan de Carpenters in het theater van Sneek. Daar kwamen beide facetten aan de orde: het glamourleven en de fatale worsteling die Karen doormaakte. Op het eind van de voorstelling heeft de hele zaal Karen nog een 'happy birthday' toegezongen. Twee maart was namelijk haar geboortedag.