Jay-Z: hoeveel levens kun je leven
2013-39 Je wordt geboren, je groeit in een gezinnetje op, gaat naar school en daarna misschien studeren, krijgt een relatie, zoekt een baan, gaat trouwen of samenwonen, krijgt kinderen, maakt al dan niet carrière, gaat met pensioen en overlijdt tenslotte. Zie hier het leven in een notendop. Voor veel stervelingen onder ons zal dit ongeveer de levenslijn zijn; zo niet voor Jay-Z. Een bloemlezing van een kansloze jongere die uitgroeit tot een 500 miljoen dollar man. Een nieuw voorbeeld van The American Dream.
We kennen Jay-Z als hiphopper/rapper. Hij heeft een uit duizenden herkenbare stem, hij is minder stereotype dan zijn collega's, hij heeft altijd de juiste beats en een neusje voor goede samenwerkingsverbanden. Het succes kwam Shawn Corey Carter (04-12-1969) echter niet aanwaaien. Opgegroeid in Brooklyn, New York heeft hij in zijn jeugd de zelfkant van het leven meegemaakt. Hij werd geconfronteerd met geweld, diefstal en drugs; zijn vader verliet het gezin op jonge leeftijd; Shawn dealde cocaine op zijn twaalfde en hij is een aantal keren beschoten. Maar hij overleefde; zweerde de drugs af en vertaalde zijn uitzichtloze situatie in raps. Er was echter geen platenmaatschappij die zijn tracks wilde uitgeven. Daarom richtte hij samen met een paar vrienden een eigen label op, Roc-a-Fella Records, en verkocht cds vanuit de kofferbak van zijn auto. Het ultieme voorbeeld van een selfmade man.
Het duurde nog tot 1997 (Z was ondertussen 27 jaar) dat hij zijn eerste Nederlandse succesje scooorde: een samenwerkingsverband met Foxy Brown: I'll be. In 1998 viel hij mij pas echt op met Hard Knock Life. Samen met de stem van Jay maakte een kinderkoor deze single tot een intrigerende plaat. Bijna ging het nog mis: Z raakte verstrikt in dé rap-vete tussen de West en de East Coast in de USA. Hierbij werden 2Pac en Notorious BIG doodgeschoten. Jay-Z realiseerde zich op tijd dat hij hier afstand van moest nemen. Na dat besef ging het snel met zijn muzikale loopbaan. Talloze samenwerkingsverbanden volgden. De in 2011 uitgebrachte cd Tag Team geeft een overzicht van de verschillende partners (17) waarmee Jay-Z het heeft gedaan maar is wat mij betreft zeker niet de ultieme verzamelaar.
The American Dream is nog lang niet geleefd. Jay-Z bouwt in de loop der jaren een zakenimperium op waar je u tegen zegt. Waar ondernemers al genoeg moeite hebben om één bedrijf draaiende te houden grossiert Z in bedrijven. In 1999 start hij in de kledingindustrie; in 2007 verkoopt hij zijn aandeel in Roc-a-Wear voor 204 miljoen dollar. Hij is mede-eigenaar van de 40/40 club in New York (sports en lounge bar); heeft aandelen in het NBA basketbalteam The Brooklyn Nets; zit in schoonheidsproducten en heeft zijn eigen filmbedrijf.
Heeft de man dan nog tijd voor een gezinsleven? Zeker wel. Ook hier is onze vriend niet over één nacht ijs gegaan. Hij is pas getrouwd op zijn 38ste; niet met een jeugdvriendin of de secretaresse van één van zijn bedrijven. Nee hoor, Jay-Z gaat altijd voor het onbereikbare en had daarom zijn oog laten vallen op een zeer begeringswaardige vrijgezel: Beyoncé. Waar hij ook al eens een duet mee had gedaan (Crazy in love). En natuurlijk is hij hierin geslaagd. Sinds vorig jaar hebben ze een dochtertje: de ultieme rijkdom.
In 2003 gaf Jay-Z aan de muziekbusiness te verlaten; in 2006 kwam hij weer terug en sindsdien heeft hij weer geweldige muziek gemaakt. Voor mij het bewijs dat je niet muziek zonder kunt.
(Mijn ultieme soundtrack van Jay-Z kun je lezen in 2013-39A)