Groots en meeslepend: Ramses Shaffy
2014-05 Sinds een aantal weken is er een nieuwe serie op tv: Ramses. Vier weken lang wordt er op een bijna documentaire-achtige wijze een inkijk in het leven gegeven van de jonge, flamboyante Ramses Shaffy. De beelden vind ik prachtig, ze zijn gelardeerd met flarden historisch materiaal. Shaffy wordt op een geweldige wijze vertolkt door Maarten Heijmans en Noortje Herlaar is op verdienstelijke wijze in de huid van Liesbeth List gekropen.
Maar wat had ik tot voor kort nu met Shaffy? Nou, eigenlijk niets. Ja, ik kende een aantal nummers uit de oude doos die nog wel eens in de Top 2000 voorbij komen. De Pastorale, dat hij samen zong met Liesbeth List, waarbij je zo heerlijk mee kunt schallen op ik heb je lief, zo lief. Maar voor de rest vond ik het maar een wat vreemde man die op 1 december 2009 op 76-jarige leeftijd overleed.
De serie geeft een inkijk in de vrijbuiter die Ramses was in de jaren vijftig, zestig en zeventig. Het leven spatte van de man af. De eerste jaren was hij actief als acteur aan de Amsterdamse toneelschool. Op een gegeven moment had hij daar genoeg van. De tekst van 'Laat me' geeft aan hoe Shaffy in het leven staat: 'ik ben gelukkig niet verankerd, soms woon ik hier soms leef ik daar. Ik leef gewoon van uur tot uur. Dus stapt hij met zijn vriend Joop Admiraal op de trein om in Rome zijn geluk te beproeven. Echt succesvol was deze trip niet maar zijn reactie hierop was tekenend voor hem: 'Een mislukking? Nee natuurlijk niet. We hebben een prachtige tijd gehad en ik heb weer levenservaring opgedaan'.
Monogaam stond niet in het woordenboek van Ramses en hij liet zich ook niet beperken tot alleen vrouwen of alleen mannen. Shaffy maakte zijn partners het hof en tilde ze op naar grote hoogten. Hij liet zich door niets of niemand beperken; daarvoor is het leven namelijk veel te mooi. Hij zong hierover in 'Mens, durf te leven': Het leven is heerlijk, het leven is mooi. Maar vlieg uit in de lucht, en kruip niet in een kooi: Mens, durf te leven.
Shaffy maakte dingen mogelijk door ze gewoon te doen. Hij ging totaal onbevangen het avontuur aan niet denkend in bezwaren maar in oplossingen. Hij daagde mensen uit en liet ze hun mogelijkheden inzien. Hij richtte een theatergroep op, Shaffy Chantant, waar o.a. Liesbeth List in zong. Hoog Sammy, kijk omhoog Sammy komt uit deze periode (mid jaren zestig).
Maar het was niet allemaal rozegeur en maneschijn. Hij liet partners in vertwijfeling achter, hij dronk zeer bovenmatig wat hem regelmatig een pak slaag opleverde en financieel was hij een nul. In 1971 werd hij failliet verklaard. Ook nu blijkt weer dat Shaffy een voorloper van het omdenken is blijkens de tekst van het nummer 'Zonder bagage': De wereld heeft mij failliet verklaard. Ik heb me nog nooit zo goed en licht gevoeld als nu. Ik heb me nog nooit zo schoon en bevrijd gevoeld als nu. De weg is vrij, de weg is open, de weg is mateloos van mij. Zonder bagage, kan ik weer lopen. Hoe mooi is het wanneer je je ellende om kunt draaien in iets positiefs.
Ik wil het leven van Ramses Shaffy niet verheerlijken maar wat zou het mooi zijn om een vleugje van zijn onbevangenheid, zijn kijk op de wereld, zijn inspiratie en zijn creativiteit met hem te kunnen delen: Zing vecht huil bid lach werk en bewonder, niet zonder ons.