181: Een volledig operationeel vinyl museum
In de jaren tachtig werden van Michael Jackson's Thriller 35 miljoen exemplaren verkocht. Vinyl wel te verstaan. CBS liet deze platen persen door haar belangrijkste fabriek in Europa. Waar deze staat? In Haarlem. Het bedrijf dat sinds eind jaren negentig onder de naam Record Industry door het leven gaat.
Een bedrijfsbezoek brengen aan de Record Industry is geen sinecure. Ik begrijp dat er mensen een half jaar of langer op de wachtlijst staan alvorens de poorten van het walhalla voor de vinylliefhebber worden geopend. Omdat ik een prijsvraag heb gewonnen via een facebookpagina van Vinyl50 wordt mijn geduld niet zo lang op de proef gesteld.
De fabriek heeft vele stormen doorstaan. Eind jaren vijftig rolden hier de eerste platen van de band, nee, werden de eerste platen geperst. Vlak voordat de jeugd uit de jaren zestig naar de platenboer rende om de nieuwste van The Beatles of The Rolling Stones aan te schaffen. Muziek werd big business en CBS nam de fabriek in 1969 over. Productieaantallen stegen gestaag door, de hele catalogus van CBS en later Sony werd in Haarlem geperst. Maar het cd-tijdperk veranderde alles.
De persen produceren steeds minder, het bestaan van de fabriek lijkt eindig. Eind jaren negentig komt de onderneming weer in Nederlandse handen. De kurk waarop het bedrijf dan drijft is dance. Langere tijd bijna het enige genre waar nieuwe platen, voor DJ's en danceliefhebbers, van worden uitgebracht. Er werken nog maar 15 mensen; de persen spugen 1,5 miljoen platen per jaar uit. Een schijntje ten opzichte van vroegere tijden.
Maar de liefde voor het ambacht is onverminderd groot. De persen worden steeds opnieuw gereviseerd; het zijn volgens Anouk Rijnders - onze gids door de vinylhemel - ondertussen oldtimers geworden. En je weet hoe het gaat met oldtimers: deze worden gekoesterd. Tijdens de rondleiding, waaruit blijkt dat het volledige productieproces in eigen huis plaatsvindt, lijkt het alsof je door een museum loopt. Maar wel een museum dat volledig operationeel is. En hoe.
Na de nodige magere jaren is vinyl helemaal terug van weggeweest. Op dit moment heeft Record Industry 110 werknemers, wordt er gewerkt in twee shifts en verwacht men dat de 33 persen dit jaar circa 11 miljoen platen zullen produceren. En de opdrachten komen overal vandaan. Van beginnende bandjes die alles in eigen beheer doen tot platenmaatschappijen die grote orders plaatsen voor albums van Pink Floyd of The Beatles. Ook de serie 'Music on Vinyl', met vele releases, komt uit Haarlem. Net zoals Into the Wild van Eddie Vedder. Dat realiseer ik me pas wanneer ik drie mannen enthousiast het prachtige full colour boek in de gatefold hoes zie stoppen.
Met enige regelmaat komen de uitvoerende artiesten zelf naar de fabriek. Glimmend van trots en enthousiasme komen ze de dozen met het zwarte goud zelf ophalen of willen ze het productieproces met eigen ogen zien. Het moet toch ook fantastisch zijn om te zien hoe de muziek waar je zoveel hartstocht, energie en tijd in hebt gestoken op een ronde schijf wordt geperst en in een hoes wordt gestoken die je zelf hebt ontworpen.
Record Industry, een van de pareltjes die het Nederlandse bedrijfsleven rijk is, maar waar we nauwelijks weet van hebben. Een door Anouk zelfbenoemd museum. Maar wel een springlevend, op oude leest geschoeid en liefdevol museum.